สรุปเนื้อหารัฐธรรมนูญ

วันที่ 8 มีนาคม เป็นวันที่ทั้งโลกร่วมรำลึกถึงขบวนการต่อสู้เพื่อความเท่าเทียมทางเพศของผู้หญิงทั่วโลกที่เคยถูกเอารัดเอาเปรียบจากการใช้แรงงานที่กดขี่และเอาเปรียบ ในโอกาสวันสตรีสากล ชวนย้อนดูประวัติศาสตร์สิทธิเลือกตั้งของผู้หญิง ห้าประเทศ ได้แก่ นิวซีแลนด์ ไทย สหรัฐอเมริกา เยอรมนี และปากีสถาน ว่าผู้หญิงมีสิทธิเลือกตั้งกันเมื่อไร

รัฐธรรมนูญแต่ละฉบับ ออกแบบที่มาสมาชิกวุฒิสภา (สว.) แตกต่างกันไปตามประวัติศาสตร์ทางการเมือง อย่างเร็วกลางเดือนกรกฎาคม 2567 คนไทยจะได้ทราบว่าใครจะได้เป็น สว. 200 คนบ้าง แต่ก่อนจะถึงวันนั้น ชวนย้อนดูที่มาของสว. ทุกชุด ตั้งแต่ สว.ชุดแรก หรือที่เรียกกันในสมัยนั้นว่า “พฤฒสภา” เรื่อยมาจนถึงวิธีการได้มาซึ่ง สว.จากการเลือกกันเอง ที่จะมาแทน สว.ชุดพิเศษ 250 คน

การเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ไม่ใช่พื้นที่เฉพาะของฝ่ายการเมืองเท่านั้น แต่ภาคประชาชนยังมีส่วนร่วมสำคัญในการกำหนดอนาคตประเทศครั้งนี้ด้วยเช่นกัน ตัวอย่างสำคัญคือ "ร่างรัฐธรรมนูญคนจน" ของ "สมัชชาคนจน" ที่เสนอการยกระดับประชาธิปไตยและการคุ้มครองสิทธิของคนทุกคนขึ้นไปให้มากกว่าที่เคยมีมา  

เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2566 รัชกาลที่ 10 โปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นองคมนตรี โดยในพระบรมราชโองการแต่งตั้งไม่ปรากฏว่ามีผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ ทั้งๆ ที่ในรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 11 กำหนดผู้ลงนามรับสนองฯ ไว้อย่างชัดเจน

“ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร” เป็นอีกหนึ่งตำแหน่งที่สำคัญในการปกครองระบบรัฐสภาที่จำเป็นต้องมีผู้นำในสภาเพื่อตรวจสอบรัฐบาล อย่างไรก็ตามความผิดเพี้ยนของรัฐธรรมนูญ 2560 ได้นำมาสู่ปัญหาใหม่ที่อาจทำให้รัฐสภาจากการเลือกตั้ง 2566 ขาดผู้นำฝ่ายค้านหรืออาจได้ผู้นำฝ่ายค้านที่อ่อนแอเพราะมีเสียงในสภาน้อยเกินไป

ขณะที่ “ค่าเฉลี่ยวันรอรัฐบาล” อยู่ที่ 31 วันจากการเลือกตั้งของไทยทั้งหมด 27 ครั้ง ซึ่งการเลือกตั้ง 2566 ภายใต้รัฐธรรมนูญ 2560 ทะยานสู่อันดับสองของการเลือกตั้งที่ทำให้ประชาชนรอการมีรัฐบาลใหม่ยาวนานที่สุด

ความเป็นไปได้หนึ่งของการเลือกนายกรัฐมนตรีคือสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ที่มาจากการแต่งตั้งทั้ง 250 คน ขวางการจัดตั้งรัฐบาล โดยการงดออกเสียง เพื่อไม่ให้แคนดิเดตนายกรัฐมนตรีคนใดได้เสียงถึงกึ่งหนึ่งของรัฐสภา การโหวตนายกรัฐมนตรีนี้ถือเป็นไพ่ใบสำคัญของ ส.ว.

24 เมษายน 2565 ชาวฝรั่งเศสจะเดินเข้าคูหาเป็นครั้งที่สองในรอบสองสัปดาห์เพื่อเลือกคนที่จะมาเป็นประธานาธิบดีในอีกห้าปีข้างหน้า

จากการติดตามความเคลื่อนไหวของสภาโดยไอลอว์ ความพยายามแก้ไขรัฐธรรมนูญตลอดปี 2564 ยิ่งแสดงให้เห็นว่ากลไกการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 ที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) วางไว้นั้น “ยากลำบาก” เพียงใด ในปีนี้ มีเพียงหนึ่งร่างที่สามารถผ่านด่านวุฒิสภาจนสามารถแก้ไขได้สำเร็จ ซึ่งก็คือการแก้ไขระบบเลือกตั้ง