รายงานการปรากฏตัวของคดีหมิ่นประมาทกษัตริย์ หลังรัฐประหาร 2557

การหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์เป็นข้ออ้างที่นำมาสู่ความความขัดแย้งและความรุนแรงทางการเมือง และยังเป็นเหตุผลหลักของการทำรัฐประหารเกือบทุกครั้งในประวัติศาสตร์การเมืองไทย หลังการรัฐประหารในปี 2549 และการปราบปรามการชุมนุมของเสื้อแดงในปี 2553 ตัวเลขคดีตามมาตรา 112 เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดด แม้ในยุครัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งตัวเลขจะไม่ได้พุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่คดีความที่ดำเนินอยู่แล้วก็เดินหน้าฟ้องร้องกันเรื่อยมา

การรัฐประหารในวันที่ 22 พฤษภาคม 2557 แม้คณะรัฐประหารจะไม่ได้อ้างเรื่องการหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์อย่างออกหน้าออกตาเหมือนเคย แต่ก็คาดหมายได้ว่าการปราบปรามและตัวเลขจะพุ่งขึ้นอีกจังหวะหนึ่ง

กล่าวกันว่า ช่วงเวลาหนึ่งเดือนหลังการรัฐประหาร เป็นช่วงที่ประเทศไทยมีผู้ถูกจองจำด้วยข้อหามาตรา 112 มากที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาตร์ 

เท่าที่ทราบ ก่อนการรัฐประหารมีผู้ถูกจองจำด้วยมาตรา 112 อย่างน้อย 5 คน ได้แก่

1. ดารณี หรือ ดา ตอร์ปิโด ถูกศาลตัดสินให้จำคุก 15 ปี จากการปราศรัย 3 ครั้ง ปัจจุบันคดีถึงที่สุด อยู่ระหว่างการรับโทษ

2. สมยศ พฤกษาเกษมสุข ถูกศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ตัดสินให้จำคุก 10 ปี จากการเป็นบรรณาธิการนิตยสาร Voice of Taksin ซึ่งตีพิมพ์บทความเข้าข่ายหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ 2 ชิ้น ปัจจุบันคดีอยู่ในชั้นฎีกา

3. เอกชัย ถูกศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ตัดสินให้จำคุก 3 ปี 4 เดือน จากการขายซีดีที่บรรจุสารคดีของสำนักข่าว ABC Australia และ เอกสารจาก Wikileaks ปัจจุบันคดีอยู่ในชั้นฎีกา

4. กิตติธน หรือ เคนจิ ถูกศาลตัดสินให้จำคุก 5 ปี 20 เดือน จากการโพสข้อความและรูปภาพลงในเว็บไซต์ และการตระเตรียมจะโพส ปัจจุบันคดีถึงที่สุด อยู่ระหว่างดำเนินการขอพระราชทานอภัยโทษ

5. ปภัสชนัญญ์ หรือ “เจ๊แดง โคราช” ถูกศาลตัดสินให้จำคุก 3 ปี จากการเผาโลงศพที่มีข้อความเขียนเกี่ยวกับประธานองคมนตรี ปัจจุบันคดีถึงที่สุด อยู่ระหว่างดำเนินการขอพระราชทานอภัยโทษ

6. “ยศวริศ หรือ เจ๋ง ดอกจิก” ถูกศาลตัดสินให้จำคุก 2 ปี จากการปราศรัยและแสดงท่าทางประกอบ ปัจจุบันคดีอยู่ในชั้นศาลฎีกา 

นอกจากนี้ยังมีกรณีคธา ซึ่งถูกศาลตัดสินให้จำคุก 2 ปี 8 เดือน จากการโพสข้อความข่าวลือลงในเว็บบอร์ด ซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวข้องกับการหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ แต่ถูกตั้งข้อหาว่ามีความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์

1. อภิชาติ นักศึกษาปริญญาโท ถูกจับจากการชุมนุมต่อต้านรัฐประหารเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2557 ซึ่งเป็นคนแรกที่ถูกจับและเป็นคนแรกที่ถูกตั้งข้อหามาตรา 112 หลังทหารยึดมือถือไปตรวจค้นแล้วพบว่าเคยโพสเฟซบุ๊คเป็นข้อความเข้าข่ายผิดมาตรา 112 อภิชาติถูกควบคุมตัวตามกฎอัยการศึกจนครบ 7 วัน ก่อนถูกแจ้งข้อกล่าวหาและฝากขังอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ เป็นเวลา  26 วัน จนกระทั่งวันที่ 24 มิถุนายน 2557 ได้รับการปล่อยตัวชั่วคราวเนื่องจากศาลอาญากรุงเทพใต้สั่งไม่อนุญาตให้ฝากขังต่อ

2. จ่าประสิทธิ์ ไชยศรีษะ อดีต ส.ส.พรรคเพื่อไทย ก่อนรัฐประหารไม่กี่วันเคยถูก กอ.รมน.แจ้งความเอาผิดตามาตรา 112 ไว้แล้ว จากกรณีการปราศรัยที่ห้างอิมพีเรียล ลาดพร้าว เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2557 หลังการรัฐประหารสองวัน จ่าประสิทธิ์ถูกประกาศเรียกให้ไปรายงานตัว ก่อนถูกนำตัวมาแจ้งข้อกล่าวหาและฝากขัง ปัจจุบันศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัว จึงถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

3. สมบัติ บุญงามอนงค์ หรือ บ.ก.ลายจุด นักกิจกรรมเสื้อแดง ถูก คสช.ออกคำสั่งฉบับที่ 3/2557 ให้มารายงานตัวแต่ไม่ไปตามกำหนด ต่อมาถูกจับกุมเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2557 ก่อนถูกควบคุมตัวครับ 7 วันและถูกแจ้งข้อหาปลุกปั่นยั่วยุงให้เกิดความแตกแยก ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116 หลังได้ประกันตัวในข้อหาแรก เจ้าหน้าที่ตำรวจจากสถานีตำรวจภูธรเมืองร้อยเอ็ดได้มาอายัดตัวต่อเพื่อไปแจ้งข้อกล่าวหาตามมาตรา 112 ซึ่งคดีนี้มีผู้มาแจ้งความไว้ตั้งแต่เดือนมกราคม 2557 หลังจากที่สมบัติได้เฟซบุ๊คบุกที่ถูกกล่าวหาไป ครั้งนี้สมบัติใช้เงินสด 300,000 บาทยื่นขอประกันตัวในชั้นพนักงานสอบสวนและได้รับอนุญาตให้ประกันตัว

4. คฑาวุธ นักจัดรายการวิทยุเกี่ยวกับการเมือง ถูก คสช.ออกคำสั่งฉบับที่ 44/2557 ให้มารายงานตัว เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2557 หลังควบคุมตัวครบ 7 วัน เขาถูกแจ้งข้อกล่าวหาและฝากขัง เนื่องจากเนื้อหาในคลิปรายการของเขาจากเว็บไซต์ youtube เข้าข่ายผิดมาตรา 112 ปัจจุบันศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัว จึงถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

5. เฉลียว ช่างตัดกางเกง ถูก คสช.ออกคำสั่งฉบับที่ 44/2557 ให้มารายงานตัว เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2557 หลังควบคุมตัวครบ 7 วัน เขาถูกแจ้งและฝากขังด้วยข้อกล่าวหาจากการเผยแพร่ข้อมูลที่เข้าข่ายผิดมาตรา 112 ต่อลงใน4share ต่อมา 1 กันยายน 2557 ศาลอาญาพิพากษาให้จำคุก 3 ปี เนื่องจากจำเลยรับสารภาพจึงลดโทษกึ่งหนึ่ง โทษจำคุกให้รอลงอาญาไว้ 2 ปี

6. สิรภพ หรือนักเขียนและกวีในโลกออนไลน์ที่ใช้นามแฝง “รุ่ง ศิลา” ถูก คสช.ออกคำสั่งฉบับที่ 41/2557 ให้มารายงานตัวแต่ไม่ไปตามกำหนด ต่อมาถูกจับกุมที่จังหวัดกาฬสินธุ์ เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2557 หลังถูกควบคุมตัวครบ 7 วัน เขาถูกแจ้งข้อกล่าวหาและฝากขังจากข้อความที่เข้าข่ายผิดมาตรา 112 ซึ่งเขียนลงในเว็บไซต์ ปัจจุบันยังไม่ได้ยื่นประกันตัว จึงถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

7. “นักดนตรีอุบลฯ” มีชื่อในคำสั่งเรียกบุคคลรายงานตัวของคสช.ฉบับที่ 44 เขาเดินทางเข้ารายงานตัวในวันที่ 13 มิถุนายน 2557 จากนั้นจึงถูกควบคุมตัวตามกฎอัยการศึกเป็นเวลา 3 คืนและถูกส่งตัวฟ้องต่อศาลจังหวัดอุบลราชธานีในความผิดฐานหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ จำเลยให้การรับสารภาพ ศาลจังหวัดอุบลราชธานีมีคำพิพากษาในวันที่ 31 กรกฎาคม 2557 ลงโทษจำคุกจำเลยเป็นเวลา 13 ปี 24 เดือน 

8. “สมศักดิ์” ถูกทหารบุกไปจับกุมที่บ้านพักเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2557 เขาถูกดำเนินคดีฐานหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯในศาลทหาร

1. ยุทธศักดิ์ คนขับแท็กซี่ เขาพูดคุยเรื่องการเมืองกับผู้โดยสารคนหนึ่งซึ่งขณะพูดคุยผู้โดยสารอัดคลิปเสียงไว้ และมีการแจ้งความที่ สน.พญาไท ตั้งแต่เดือนมกราคม 2557 หลังรัฐประหารเขาถูกตำรวจจับกุมตัวที่อู่แท็กซี่ เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2557 พนักงานสอบสวนขอฝากขังตัวไว้ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2557 ยุทธศักดิ์ถูกส่งฟ้องต่อศาล และให้การรับสารภาพ ศาลพิพากษาจำคุก 5 ปี เนื่องจากรับสารภาพจึงลดโทษกึ่งหนึ่ง เหลือ 2 ปี 6 เดือน ปัจจุบันรับโทษจำคุกอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

2. อัครเดช นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ ที่ถูกพลเมืองดีแจ้งความไว้ที่ สน.สุทธิสาร หลังเขาโพสเฟซบุ๊คเข้าข่ายผิดมาตรา 112 ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2557 ต่อมาตำรวจ สน.สุทธิสารไปจับกุมตัวที่บ้านเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน 2557 พนักงานสอบสวนขอฝากขัง ปัจจุบันศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัว จึงถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

3. สมัคร ชายชาวเชียงรายที่ทำลายป้ายพระบรมฉายาลักษณ์ ที่ อ.เทิง จังหวัดเชียงราย เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2557 ก่อนถูกตำรวจตามไปจับกุมตัวได้ ปัจจุบันยังไม่ได้ยื่นประกันตัวและถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ คดีนี้การกระทำความผิดเกิดขึ้นหลังวันที่ 25 พฤษภาคม 2557 ดังนั้นจึงต้องพิจารณาที่ศาลทหาร 

4. “ทอม ดันดี” หรือ นายธานัท ซึ่งเคยถูก คสช.เรียกไปรายงานตัวแล้วจากคำสั่งฉบับที่ 53/2557 เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2557 และมีคดีติดตัวจากการไม่มารายงานตัวตามกำหนด ถูกตำรวจบุกไปจับกุมตัวที่บ้านอีกครั้ง เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2557 จากกรณีมีคลิปการปราศรัยซึ่งเข้าข่ายผิดมาตรา 112 ปัจจุบันยังไม่ได้ยื่นประกันตัว จึงถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ

5. กฤษฎา ซึ่งมีคดี “โยนธงลงน้ำ” ตั้งแต่ปี 2553 ที่จังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากสุขภาพของจำเลยไม่เอื้ออำนวยไม่สามารถเดินทางไปศาลได้ อัยการจึงเลื่อนการสั่งฟ้องมาเป็นเวลาหลายปี และมายื่นฟ้องต่อศาลเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2557 จำเลยได้รับการประกันตัว 

7. ปติวัฒน์ หรือ แบงก์ นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่นถูกกล่าวหาว่าเกี่ยวข้องกับละครเวที “เจ้าสาวหมาป่า” ของกลุ่มประกายไฟการละคร ซึ่งแสดงในงานรำลึก 14 ตุลา ที่หอประชุมใหญ่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งถูกแจ้งความไว้ 13 โรงพักว่าเนื้อหาเข้าข่ายผิดมาตรา112 เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2557 ปติวัฒน์ถูกกำลังตำรวจไปควบคุมตัวจากมหาวิทยาลัย และนำตัวเข้ากรุงเทพ ปัจจุบันฝากขังอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพ 8. ภรณ์ทิพย์ หรือ กอล์ฟ ถูกกล่าวหาว่าเกี่ยวข้องกับละครเวที “เจ้าสาวหมาป่า” ของกลุ่มประกายไฟการละคร ซึ่งแสดงในงานรำลึก 14 ตุลา ที่หอประชุมใหญ่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งถูกแจ้งความไว้ 13 โรงพักว่าเนื้อหาเข้าข่ายผิดมาตรา112 เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2557 ตำรวจตรวจคนเข้าเมืองจับกุมภรณ์ทิพย์ได้ที่สนามบินหาดใหญ่ ขณะกำลังจะเดินทางออกนอกประเทศ และนำตัวเข้ากรุงเทพ ปัจจุบันฝากขังอยู่ในทัณฑสถานหญิงกลาง กรุงเทพ

9. โอภาส ถูกกล่าวหาว่าเขียนข้อความบนฝาผนังห้องน้ำของห้างสรรพสินค้า ซีคอนสแควร์ เขาถูกพนักงานรักษาความปลอดภัยของห้างจับกุมเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2557 และประสานส่งตัวให้เจ้าหน้าที่ทหาร ต่อมาถูกตั้งข้อหามาตรา 112 และฝากขังอยู่ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพ

10. จารุวรรณ สาวโรงงานชาวจังหวัดเพชรบูรณ์ที่ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ที่จังหวัดราชบุรี ถูกกล่าวหาว่าโพสต์ข้อความหมิ่นประมาทกษัตริย์ เธอถูกตำรวจ”เชิญตัว” จากบ้านในจังหวัดราชบุรีมาสอบสวนที่กองบังคับการปราบปรามเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2557 หลังจากนั้นก็ถูกฝากขังโดยคำสั่งของศาลทหารกรุงเทพจารุวรรณแถลงคัดค้านคำร้องขอฝากขังแต่ศาลยกคำร้องโดยให้เหตุผลว่าคดีของจารุวรรณเป็นที่รับรู้ของสาธารณะ หากปล่อยตัวไปอาจถูกทำร้าย เบื้องต้นจารุวรรณปฏิเสธว่าไม่ได้โพสต์ข้อความและกล่าวว่าเฟซบุ้กของเธอถูกแฮคโดยชายคนหนึ่งที่แอบชอบเธอ คำให้การของจารุวรรณนำไปสู่การจับกุมชายอีก 2 คน

11. อานนท์ ชาวจังหวัดราชบุรีเป็นแฟนของจารุวรรณ เขาเรียนจบชั้น ป.6 อ่านและเขียนหนังสือไม่ได้ เขาถูกจับกุมในเวลาประมาณตี 2 ของวันที่ 17 พฤศจิกายน 2557 ที่บ้านในจังหวัดราชบุรี หลังถูกจับกุม อานนท์ถูกฝากขังที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพโดยคำสั่งของศาลทหาร เขาไม่ได้ขอปล่อยตัวชั่วคราวเนื่องจากไม่มีหลักทรัพย์ ในชั้นสืบสวนยังไม่มีข้อมูลว่าเหตุใดอานนท์จึงถูกจับตัวในคดีนี้ด้วย

12. ชาติชาย ชาวจังหวัดราชบุรีเชื้อสายพม่า เป็นเพื่อนกับอานนท์และเป็นบุคคลที่จารุวรรณซัดทอดว่าเป็นผู้ลักลอบเข้าถึงและโพสต์ข้อความหมิ่นประมาทกษัตริย์ฯบนเฟซบุ้กของเธอ ชาติชายถูกจับกุมในวันที่ 17 พฤศจิกายน 2557 ในช่วงเย็น ก่อนจะถูกนำไปสอบสวนและฝากขังที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพโดยคำสั่งของศาลทหารกรุงเทพ ชาติชาย