การเลือกสมาชิกวุฒิสภาชุดใหม่หลัง สว.ชุดพิเศษ จากคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช. ที่จะหมดวาระลงในเดือนพฤษภาคม 2567 เปิดโอกาสให้บุคคลที่มีคุณสมบัติครบถ้วนตามกฎหมายสามารถเลือกลงสมัครที่อำเภอหรือเขตที่ตัวเองมีส่วนเกี่ยวข้อง โดยกำหนดลักษณะความเกี่ยวข้องไว้ในพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2561 (พ.ร.ป.สว. ฯ) มาตรา 13 (4) ไว้ด้วยกันสี่ประกอบ หนึ่งในนั้นคือ “เป็นบุคคลซึ่งเกิดในอำเภอที่สมัครรับเลือก”
อย่างไรก็ตามก็มีคำถามว่า คำว่า “เกิดในอำเภอ” หรือ “อำเภอเกิด” นั้นหมายความว่าอย่างไร และต้องใช้อะไรในการยืนยันตอนสมัครบ้าง
ระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง ว่าด้วยการเลือกสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2567 (ระเบียบ กกต. การเลือกสว. ฯ) ข้อ 51(8) (ก) ระบุให้ผู้สมัครที่ประสงค์จะลงสมัครในอำเภอที่เกิดต้องมี “หลักฐานซึ่งแสดงตัวว่าเป็นผู้ที่เกิดในอำเภอที่ลงสมัครรับเลือก” ซึ่งในกรณีที่ต้องการจะสมัครในอำเภอที่เกิด หลักฐานที่สำคัญที่สุดจึงเป็น “ใบสูติบัตร” ที่ออกโดยนายทะเบียนท้องที่ที่ผู้สมัครเกิด
ใบสูติบัตรหายเป็นเอกสารสำคัญที่หากทำหายแล้วจะไม่สามารถขอเอกสารตัวจริงใหม่อีกครั้งได้ อย่างไรก็ตามยังสามารถไปยื่นคำร้องขอคัดเอกสารสำเนาสูติบัตรได้ที่ที่ว่าการอำเภอหรือสำนักงานเขตที่แจ้งเกิด โดยใช้หลักฐานดังนี้
- บัตรประชาชน
- ทะเบียนบ้าน
- วุฒิการศึกษา
- ใบแจ้งความ หากประสงค์จะแจ้งความว่าใบสูติบัตรหาย
- หลักฐานแสดงตัวว่าเป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
- หนังสือมอบอำนาจ หากไม่สามารถไปด้วยตัวเองได้
หากที่ว่าการอำเภอหรือสำนักงานเขตนั้นๆ ไม่มีใบต้นขั้วสูติบัตรแล้วจะต้องเปลี่ยนไปขอ “หนังสือรับรองการเกิด” แทนสูติบัตร โดยต้องไปยื่นเรื่องที่สำนักงานอำเภอหรือสำนักงานเขตที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านพร้อมพยานบุคคลอีกสองคนเท่านั้น พร้อมด้วยหลักฐานเดียวกันกับการขอใบสูติบัตร
สำหรับผู้ที่ต้องการจะสมัครในอำเภอที่เกิด “ใบสูติบัตร” หรือ “หนังสือรับรองการเกิด” จึงเป็นเอกสารหลักฐานสำคัญในการลงสมัคร สว. ในอำเภอที่เกิด
