ม.44

มาตรา 44 ของรัฐธรรมนูญชั่วคราว 2557 เปรียบเหมือนอำนาจเผด็จการล้นฟ้า หัวหน้า คสช. ใช้อำนาจตามมาตรา 44 กับกิจกรรมต่างๆ มากมาย ในปีสุดท้ายของ คสช. แม้มีการเลือกตั้งแล้วอำนาจนี้ก็ยังถูกนำมาใช้ ทั้งเรื่องรถไฟฟ้าสายสีเขียว แทรกแซง กสทช. และฉบับสุดท้าย คือ การยกเลิกประกาศคำสั่งก่อนหน้านี้ที่ไม่อยากใช้ต่อแล้ว

ก่อนการเลือกตั้ง 2562 บรรดานักการเมืองต้องเสี่ยงต่อกฎหมาย อย่างน้อย 2 อย่าง ได้แก่ พ.ร.ป.ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส., ประมวลกฎหมายอาญา และพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ซึ่งจะเป็นเครื่องมือสำคัญที่คสช. ใช้เพื่อควบคุมนักการเมือง

 พ.ร.ป.เลือกตั้งฯ เป็นกฎหมายฉบับสำคัญเกี่ยวกับการเลือกตั้งและถูกร่างขึ้นโดยคนกลุ่มเดียวกับที่ร่างรัฐธรรมนูญนั่นเอง ทั้งนี้ กฎหมายนอกจากจะกำหนดรายละเอียดตั้งแต่การกำหนดวันเลือกตั้ง การสมัครรับเลือกตั้ง การแบ่งเขตพื้นที่ การนับคะแนน การประกาศผล ฯลฯ เพื่อให้การเลือกตั้งเกิดขึ้นได้อย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมแล้ว กฎหมายฉบับนี้ยังให้อำนาจกับ กกต. ที่จะสั่ง "ระงับ" หรือ "ยกเลิก" การเลือกตั้งได้ด้วย

เวลาสี่ปีครึ่งของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ใช้อำนาจพิเศษจาก "มาตรา 44" ไปอย่างน้อย 200 ครั้ง รวมแล้วครอบคลุมสารพัดประเด็นปัญหาตามความชอบใจของคนที่ออกคำสั่ง ไม่มีส่วนร่วม จะออกเมื่อไรไม่มีใครรู้ล่วงหน้า และบางครั้งก็ออกมาแก้คำสั่งก่อนหน้าของตัวเอง

รัฐธรรมนูญปี 2560 กำหนดให้การเลือกตั้งต้องเกิดขึ้นในปี 2562 และเพื่อให้การเลือกตั้งเป็นไปตามที่คสช. มุ่งหวังไว้ คสช. จึงขอเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับการออกกฎหมายเกี่ยวกับการเลือกตั้ง โดยเฉพาะการใช้อำนาจตามมาตรา 44 ของรัฐธรรมนูญชั่วคราวฯ ปี 2557 ไปแก้กติกาเพื่อช่วยพรรคการเมืองบางพรรคหรือสร้างเงื่อนไขให้บางพรรค และล่าสุดคือ แก้การแบ่งเขตเลือกตั้งใหม่ตามความเห็น คสช. และรัฐบาล

ในยุค คสช. กระบวนการออกกฎหมายที่ไร้การตรวจสอบ ส่งผลให้กฎหมายจำนวนหนึ่งผ่านไปแล้วต้องมีการกลับมาแก้ไขใหม่ โดยอาศัยอำนาจ ม. 44 ในการออกคำสั่งหัวหน้า คสช. หรือการส่งต่อให้ สนช. แก้ไขรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายต่างๆ ที่ผ่านมามีอย่างน้อย 6 ครั้งที่ คสช. และ สนช. พยายามแก้ไขกฎหมายที่ตัวเองออก 

การเลือกตั้งในปี 2562 ภายใต้กติกาที่ คสช. ร่างขึ้น บีบรัดให้พรรคการเมืองพบกับความยากลำบาก เมื่อรวมกับองค์ประกอบอื่นๆ เช่น กกต., ประกาศ คสช., อำนาจ ม.44 ฯลฯ ก็แทบจะเห็นได้ว่า การเลือกตั้งครั้งนี้ถูกออกแบบเพื่อให้เป็น “การเลือกตั้งตามแบบของ คสช. โดย คสช. เพื่อ คสช.”