สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ

วันที่ 14 สิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา เป็นวันครบกำหนดวาระการดำรงตำแหน่งของคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ หลังจากดำรงตำแหน่งมาแล้วครบห้าปี นับตั้งแต่มีการแต่งตั้งครั้งแรกในปี 2560 ซึ่งที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีที่นำโดย พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ได้ทำการแต่งตั้งคณะกรรมการปฏิรูปประเทศไปแล้วถึงสองชุด โดยชุดแรกได้รับการแต่งตั้งเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2560 และชุดที่สองได้รับการแต่งตั้งเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2563

วันที่ยุทธศาสตร์ คสช. บังคับใช้ มีกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ จำนวน 29 คน เป็นกรรมการโดยตำแหน่ง  17 คน และเป็นกรรมการที่รัฐบาล คสช. แต่งตั้ง 12 คน จากการสำรวจพบว่า นับตั้งแต่ คสช. เข้ามาบริหารประเทศ กรรรมการยุทธศาสตร์ชาติส่วนใหญ่เคยผ่านการทำงานสนับสนุนรับใช้ คสช. มาด้วยตำแหน่งต่าง ดังนี้

สภาปฏิรูปทั้งสองแห่ง ใช้งบประมาณไปกว่าพันเจ็ดร้อยล้านบาท ผลิตข้อเสนอมากว่าพันข้อ โดยเป็นการเสนอร่างพ.ร.บ. อย่างน้อย 105 ฉบับ แต่ตลอดสี่ปีในการออกกฎหมายอย่างรวดเร็วของ สนช. ก็หยิบข้อเสนอเหล่านี้มาผ่านเป็นกฎหมายไปแล้วเพียง 6 ฉบับเท่านั้น

ร่างพ.ร.บ.สี่ชั่วโคตร เป็นที่ฮือฮาอย่างมากในสังคม เพราะเนื้อหาของกฎหมายจะครอบคลุมญาติของเจ้าหน้าที่รัฐไว้อย่างกว้างขวาง สำหรับร่างกฎหมายฉบับนี้มีเป้าหมายในการปราบปรามการทุจริตคอรัปชั่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อนของนักการเมืองและข้าราชการที่มีญาติพี่น้องมาเกี่ยวข้องในการคอรัปชั่น 

เเนวคิดปฏิรูปด้านการเมืองของ สปท. เช่น ด้านผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ด้านการเลือกตั้ง ด้านวัฒนธรรมทางการเมืองและด้านพรรคการเมืองจะใช้พิมพ์เขียวเดียวปฏิรูปทุกพรรค อาจกล่าวว่า “same same but different” คือ ข้อเสนอต่างๆ จะออกเดิมๆ วิธีคิดก็เดิมๆ ทางแก้ก็เดิมๆ คนร่างก็หน้าเดิมๆ 

หลังไอลอว์เผยแพร่รายงาน สรุปผลงานสปท. ไปโดยมีข้อสรุปว่า 1 ปี 10 เดือนที่ผ่านมา สปท. มีข้อเสนอปฏิรูปอย่างน้อย 1342 ข้อ แต่เป็นรูปธรรมเพียง 329 ข้อ ทั้งที่ ตั้งงบสำหรับการทำข้อเสนอไว้ถึง 'พันล้านบาท' ไอลอว์จึงขอสกัดส่วนหนึ่งของข้อเสนอมูลค่าพันล้าน (เฉลี่ยข้อเสนอละเกือบหนึ่งล้านบาท) มาให้ทุกคนดูว่า จะชวนอึ้งขนาดไหน

จากการสแกนรายงานข้อเสนอของ สปท. แล้วเปรียบเทียบกับรายงานยุค สปช. ก็ต้องตกใจ เมื่อพบหลายข้อเสนอไม่เพียงแค่ลอก แต่ตัวรายงาน "ก๊อปปี้ เพสต์" กันชัดเจน ไม่ต้องอ้อมค้อม ไม่เพียงเท่านั้น ข้อเสนอหลายอย่างซ้ำกับกฎหมายที่ผ่านไปก่อนแล้ว หรือซ้ำกับที่หน่วยงานราชการทำอยู่ก่อนแล้วด้วย