รัฐธรรมนูญ 2560

17 มีนาคม 2568 ที่ประชุมรัฐสภามีมติส่งศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาในการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่และการประชามติ “ก่อน” เขียนรัฐธรรมนูญใหม่ต้องทำในขั้นตอนใด

ที่ประชุมร่วมของรัฐสภามีมติส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความรายละเอียดจำนวนครั้งและขั้นตอนการทำประชามติเพื่อเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ ซึ่งที่ผ่านมามีการยื่นคำร้องในทำนองนี้แล้วสามครั้งสะท้อนให้เห็นถึงการใช้กระบวนการทางกฎหมายเป็นเครื่องมือทางการเมืองในการ “ถ่วงเวลา” กระบวนการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่

พริษฐ์ระบุว่า การส่งเรื่องไปศาลรัฐธรรมนูญนั้นไม่จำเป็น เพราะร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญสอดคล้องกับคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 4/2564 อยู่แล้ว และไม่เพียงพอที่จะแก้ปัญหาเพราะอุปสรรคที่แท้จริงคือเจตจำนงทางการเมือง ทางออกจึงไม่ได้อยู่ที่ศาลรัฐธรรมนูญ แต่อยู่ที่ทำเนียบรัฐบาล โดยนายกรัฐมนตรีต้องแสดงภาวะผู้นำ

17 มีนาคม 2568 รัฐสภามีวาระพิจารณาการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ฉบับต่อ แต่ในครั้งนี้จะเป็นการพิจารณาส่งศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยก่อนว่า กระบวนการนี้จะเดินหน้าไปโดยยังไม่ได้ทำประชามติก่อนได้หรือไม่

รัฐธรรมนูญ 2560 ถูกวางกลไกให้แก้ยากด้วยการล็อคให้ สว. ต้องได้รับความเห็นชอบและไม่ได้วางกลไกจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ว่าจะต้องทำอย่างไร ไม่เพียงแต่กลไกที่ถูกวางไว้เท่านั้น ยังมีความพยายามอื่นในการ “ถ่วงเวลา” ทั้งด้วยการตั้งกรรมการขึ้นมาศึกษา การลงมติคว่ำ และการส่งศาลรัฐธรรมนูญให้วินิจฉัยซ้ำแล้วซ้ำเล่า

กลุ่มประชาชน Senate67 เรียกร้องให้กกต. รีบทำหน้าที่โดยตรวจสอบและสรุปผลการตรวจสอบเกี่ยวกับข้อกล่าวหาต่อการโกงการเลือกสว. โดยเร็วก่อนที่องค์กรอื่นจะต้องก้าวเข้ามาทำหน้าที่นี้แทน

รัฐธรรมนูญ 2560 ออกแบบกลไกให้ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและกรรมการองค์กรอิสระ มาจากการ “คัดเลือก-สรรหา” และผ่านความเห็นชอบโดยวุฒิสภา ที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน แต่มาจากการเลือกกันเอง

การแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 แบบ “รายมาตรา” หรือบางประเด็น อาจจะทำได้ชั่วคราว แต่ถ้าจะแก้ไขทุกประเด็นจะต้องแก้ไขเกือบทุกมาตรา ทำให้ซับซ้อน กลายเป็นรัฐธรรมนูญที่อ่านยาก

13-14 กุมภาพันธ์ 2568 รัฐสภามีนัดพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมสองฉบับซึ่งเสนอโดยสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) พรรคประชาชน และ สส. พรรคเพื่อไทย เพื่อปลดล็อกรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 256 เปิดช่องให้มีการเลือกตั้ง สสร.​ อย่างไรก็ดี การประชุมทั้งสองวันจบลงด้วยเหตุ “สภาล่ม” ไม่ได้เริ่มพิจารณาแก้รัฐธรรมนูญ หลังพรรคร่วมรัฐบาล – สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ใช้แทคติกไม่แสดงตน – ไม่ร่วมพิจารณา อ้างขัดกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ