พ.ร.ป.ว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ

การละเมิดอำนาจศาลรัฐธรรมนูญ รวมถึงห้ามวิจารณ์คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่กระทำด้วยความไม่สุจริตและใช้ถ้อยคำหรือความหมายที่หยาบคาย เสียดสี อาฆาตมาดร้ายอีกด้วย ซึ่งมีบทลงโทษสูงสุดคือ จำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

19 กุมภาพันธ์ 2563 ที่ห้องประชุมคณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มธ. ท่าพระจันทร์ มีวงเสวนาเรื่องประชาชนอยู่ตรงไหน เมื่อตุลาการเป็นใหญ่ในแผ่นดิน วิทยากรประกอบด้วย ผศ.ธีระ สุธีวรางกูร คณะนิติศาสตร์ มธ., ดร.เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ, รศ.ดร.อนุสรณ์ อุณโณ คณะสังคมวิทยาฯ มธ. และสัณหวรรณ สีสด จากคณะกรรมการนักนิติศาสตร์สากล

วุฒิสภาได้พิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลผู้ได้รับการเสนอชื่อให้ดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจำนวน 4 จาก 5 คน ในวันที่ 11 ก.พ. 63 ส่วน 21 ก.พ. 63 เป็นวันนัดฟังคำวินิจฉัยคดีพรรคอนาคตใหม่กู้เงินธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ชวนดูว่าแล้วว่าที่ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญทั้ง 4 คน จะมาทันคดียุบพรรคอนาคตใหม่หรือไม่

11 กุมภาพันธ์ 2563 วุฒิสภามีมติเห็นชอบบุคคลผู้ได้รับเสนอชื่อให้ดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หลังจาก กมธ.ตรวจสอบประวัติฯ ได้ขอเลื่อนการพิจารณาคุณสมบัติมากถึง 4 ครั้ง นับจนถึงวันนี้เป็นระยะเวลากว่า 163 วัน สุดท้ายแล้ววุฒิสภามีมติเห็นชอบว่าที่ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญทั้งหมด 4 จาก 5 คน

21 มกราคม 2563 ศาลรัฐธรรมนูญนัดฟังคำวินิจฉัยคดียุบพรรคอนาคตใหม่ แต่เชื่อว่า หลายคนที่ไม่ได้ติดตามอย่างใกล้ชิดคงยังมีคำถาม ตั้งแต่ว่า ยุบพรรคในข้อหาอะไร ใช้อะไรเป็นหลักฐาน และศาลรัฐธรรมนูญเป็นใครมาจากไหน รวมถึงคำถามสำคัญที่ว่า ยุบอนาคตใหม่แล้วไงต่อ ชวนมาสำรวจคำตอบกัน

ในวันที่ 7 มีนาคม 2562 ศาลรัฐธรรมนูญนัดอ่านคำพิพากษาคดีที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง ยื่นคำร้องขอให้ยุบพรรคไทยรักษาชาติ (ทษช.) ซึ่งในวันดังกล่าวคำสั่งของศาลจะมีผลบังคับทันทีเมื่อศาลอ่านคำพากษาเสร็จ จึงเป็นที่สงสัยกันว่าหากศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคไทยรักษาชาติออกมาจะส่งผลต่อพรรค กรรมการบริหารพรรคและสมาชิกพรรคทั้งหมดอย่างไร

ก่อนจะถึงการเลือกตั้งในวันที่ 24 มีนาคม 2562 ประเด็นที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ยื่นคำร้องขอให้ยุบพรรคไทยรักษาชาติ (ทษช.) ต่อศาลรัฐธรรมนูญ เป็นเรื่องที่น่าติดตามมากที่สุดเรื่องหนึ่ง จึงชวนมาดูกันว่าศาลรัฐธรรมนูญจะมีการดำเนินการพิจารณาคดีอย่างไร                    

ข้อค้นพบจากงานเสวนาชี้ให้เห็นความสับสนในที่มา เมื่อตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ บอกว่า ไม่ต้องการโทษจำคุกสำหรับความผิดฐานละเมิดอำนาจศาล แต่กรรมการร่างรัฐธรรมนูญกลับบอกว่า ไม่ได้เป็นคนใส่เพิ่มขึ้นมา ขณะกฎหมายที่ประกาศใช้กำหนดให้การวิจารณ์ศาลรัฐธรรมนูญโดยไม่สุจริตมีโทษจำคุก 1 เดือน