คสช.

ภายหลัง “มาตรา 112” ถูกรัฐบาลนำกลับมาใช้ดำเนินคดีกับประชาชนอีกครั้งเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2563 สถิติของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนระบุว่า ในจำนวนมากกว่า 200 คดี มี 20 คดีที่ผู้ถูกดำเนินคดียังเป็นเยาวชน รวมทั้งหมด 17 คน (ข้อมูลล่าสุดเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2565) นี่เป็น “ครั้งแรก” ในประวัติศาสตร์ไทย ที่มีการนำกฎหมายมาตราดังกล่าว ซึ่งมีโทษสูงสุดถึง 15 ปี มาบังคับใช้กับเด็กอายุไม่เกิน 18 ปี สายน้ำ (สงวนชื่อและนามสกุลจริง) อดีตนักเรียนมัธยมปลาย เป็นหนึ่งในเยาวชน

ตามธรรมเนียมของระบอบประชาธิปไตยที่ใช้ระบบรัฐสภา นายกรัฐมนตรีและรัฐบาลต้องเป็นพรรคที่มีจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) มากเป็นอันดับหนึ่งของสภา เนื่องจากเป็นตัวแทนเสียงข้างมากของประชาชน แต่ทว่า ถ้าย้อนดูการเมืองไทยในอดีตจนถึงปัจจุบัน มีหลายยุคหลายสมัยที่พรรคการเมืองซึ่งมีจำนวน ส.ส. มากเป็นอันดับสอง สามารถจัดตั้งรัฐบาลแทนพรรคที่มีจำนวน ส.ส. มากที่สุด เป็นอันดับหนึ่ง ได้ เนื่องจากมีกลไกในการสืบทอดอำนาจอยู่ 

แม้ว่าในทางกฎหมาย คสช. จะสิ้นสภาพไปแล้ว แต่คนของคณะรัฐประหารก็ยังคงอยู่ในอำนาจเช่นเดิม และ "มรดก" ที่ คสช. ทิ้งไว้ในระบบกฎหมายอีกมากมาย นับจนถึงปี 2565 อำนาจในการปกครองประเทศก็ยังไม่ได้อยู่ในมือประชาชน และการใช้อำนาจรัฐก็ยังมีลักษณะกับระยะเวลา 8 ปีที่ผ่านมา 

แม้ คสช. จะไม่มีอยู่แล้วในการเลือกตั้ง 22 พฤษภาคมที่จะถึงนี้ แต่ก็ยังมรดกของคณะรัฐประหารหลงเหลืออยู่ ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของกฎหมายหรือคนหน้าเก่า ชวนอ่านการ์ตูนย้อนดูมรดกคณะรัฐประหารในกรุงเทพฯ และเมืองพัทยา  

คนเมืองหลวงไม่ได้เลือกตั้งท้องถิ่นของตนเองเป็นเวลากว่า 9 ปี จุดเริ่มต้นของการตัดสิทธิเลือกตั้งเกิดขึ้นเมื่อมีการรัฐประหาร 2557 จากนั้นเครือข่าย คสช. ก็เริ่มดำเนินการเข้าแทรกแซง กทม.ทั้งงานบริหารและงานนิติบัญญัติเป็นเวลาเกือบหนึ่งทศวรรษ

9 มีนาคม 2565 สถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยามหิดล จัดงานเสวนาในหัวข้อ "เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษสิทธิมนุษยชนในสังคมไทย: เราจะก้าวไปด้วยกัน" ซึ่งงานดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของการค้นคว้าวิจัยเพื่อทบทวนบทบาทและการทำงานในรอบ 2 ทศวรรษขององค์กรสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ