ติดตามกฎหมาย

นับจนถึงต้นเดือนตุลาคม พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีได้อาศัยอำนาจตามมาตรา 9 แห่งพระราชกำหนดบริหารสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548 (พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ) ออกข้อกำหนดเพื่อแก้ไขสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ทั้งสิ้น 34 ฉบับ และยังแต่งตั้งให้พล.อ.เฉลิมพล ศรีสวัสดิ์ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ในฐานะหัวหน้าผู้รับผิดชอบในการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินในส่วนนที่เกี่ยวกับความมั่นคง พล.อ.เฉลิมพลก็ได้ออกประกาศหัวหน้าผู้รับชอบฯเรื่อง ห้ามการชุมชุม การทำกิจกรรม การมั่วสุม ที่ก่อให้เกิดการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19 ) รวมแล้ว 11 ฉบับ กลายเป็นกฎหมายหลักที่ถูกนำมาใช้สั่ง “ห้ามชุมนุม” และดำเนินคดีผู้ชุมนุมตามหลัง

ประเทศไทย เคยออกกฎหมายเพื่อนิรโทษกรรมเหตุการณ์ทางการเมืองอย่างน้อย 23 ครั้ง ในจำนวนนั้น 11 ครั้งเป็นการนิรโทษกรรมแก่บรรดาคณะรัฐประหารที่เข้ามายึดอำนาจ ชวนย้อนดูประวัติศาสตร์การนิรโทษกรรมของประเทศไทยว่าตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ถูกนำไปใช้ในเรื่องใดบ้าง

การปรากฏตัวขึ้นของกลุ่มผู้ชุมนุม “ทะลุแก๊ซ” เมื่อช่วงเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ได้นำไปสู่การปะทะอย่างต่อเนื่องระหว่างกลุ่มผู้ชุมนุมและเจ้าหน้าที่ตำรวจ ณ บริเวณแยกดินแดง ความรุนแรงที่เกิดขึ้นส่งผลให้มีการจับกุมผู้ชุมนุมซึ่งรวมถึงเด็กและเยาวชนจำนวนมาก ทั้งนี้ กระบวนการและขั้นตอนในการจับกุมเด็กและเยาวชนนั้นมีความแตกต่างจากกระบวนการที่ใช้เมื่อจับกุมผู้ต้องหาที่เป็นผู้ใหญ่ โดยกฎหมายหลักที่ใช้ก็คือ พ.ร.บ.ศาลเยาวชนฯ

สภาวะที่รัฐไม่มีกฎหมายภายในรับรองกรณีการซ้อมทรมานและอุ้มหาย กลายเป็นช่องโหว่ให้เจ้าหน้าที่รัฐหรือผู้มีอำนาจยังคงลอยนวลพ้นผิด แต่ในที่สุดร่างพ.ร.บ. ป้องกันการทรมานและอุ้มหายฯ ไม่ว่าจะที่เสนอโดยคณะรัฐมนตรี กรรมาธิการกฎหมายฯ พรรคประชาชาติ พรรคประชาธิปัตย์ ทั้งหมดสี่ฉบับ ก็ถูกบรรจุเป็นวาระการประชุมให้สภาผู้แทนราษฎรพิจารณา โดยทั้งสี่ฉบับมีรายละเอียดต่างกัน

เสรีภาพในการชุมนุม (Freedom of Assembly) เป็นหลักสากลที่ได้รับการรับรองทั่วโลกในฐานะสิทธิมนุษยชนพื้นฐานของพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ที่จะสามารถรวมตัวแสดงออกเรียกร้องความต้องการของตนเอง ในทวีปยุโรป เสรีภาพในการชุมนุมได้รับการรับรองไว้ในมาตรา 11 ของ ECHR โดยมีศาลสิทธิมนุษยชนยุโรปเป็นผู้วินิจฉัยให้รัฐจ่ายค่าเสียหายเมื่อกระทำผิด

ประกาศ DES มีผลใช้บังคับตั้งแต่ 14 สิงหาคม 2564 เหตุผลในการออกประกาศ เพื่อกำหนดมาตรฐานการเก็บรักษาข้อมูลและส่งเสริมธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ให้มีความน่าเชื่อถือ และเก็บข้อมูลเพื่อให้เจ้าหน้าที่ใช้รวบรวมพยานหลักฐานอิเล็กทรอนิกส์เกี่ยวกับอาชญากรรมคอมพิวเตอร์ และความผิดฐานต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์ 

14 สิงหาคม 2564 คณะนิติศาสตร์ มธ. จัดเสวนาออนไลน์ในหัวข้อ “การประกันตัวผู้ต้องหาคดีอาญา: มุมมองและข้อสังเกต” พูดคุยถึงปัญหาในการตีความข้อกฎหมายและปัญหาในทางปฏิบัติเกี่ยวกับการประกันตัวในคดีอาญา โดยเฉพาะในกรณี “คดีการเมือง” ซึ่งหลายคดีศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัว 

18 – 21 สิงหาคม 2564 สภาผู้แทนราษฎรมีนัดพิจารณาร่างพ.ร.บ.งบประมาณ ปี 2565 วาระสอง ส.ส. บางส่วนอภิปรายงบประมาณเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ และส.ส. บางรายเสนอให้ปรับลดงบประมาณของ “ส่วนราชการในพระองค์” อันเป็นองค์กรที่เกี่ยวข้องกับสถาบันพระมหากษัตริย์โดยตรง  

18 สิงหาคม 2564 เสียงข้างมากของที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร พิจารณาร่างพ.ร.บ.งบประมาณ ปี 2565 มีมติเห็นชอบกับวงเงินรวมงบประมาณ 3.1 ล้านล้านบาท และเห็นชอบกมธ. เสียงข้างมาก ที่เพิ่มรายการค่าใช้จ่ายเยียวยาโควิด-19 ขึ้นมาในงบกลาง 16,362 ล้านบาท

จากการสลายชุมนุมหรือวิธีควบคุมการชุมนุมของเจ้าหน้าที่ตำรวจ ผู้ชุมนุมต้องเผชิญกับการใช้กำลังของตำรวจทั้งด้วยปืนฉีดน้ำแรงดันสูง แก๊สน้ำตา จนถึงกระสุนยาง กฎหมายได้ออกแบบช่องทางเพื่อให้บุคคลที่ได้รับผลกระทบสามารถได้รับการเยียวยาผ่านทาง พ.ร.บ.ความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่